ORJİNOM | İnovasyon & Danışmanlık

yatirim-tesvik-uygulamalari

Yatırım Teşvik Uygulamaları

YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI  

Yatırım Teşvik Uygulamaları Nelerdir? 

  • Yatırım Teşvik Sistemi 

      -Amaç ve İlgili Mevzuat 

      -Destek Unsurları 

      -Yatırım Teşvik Uygulamaları 

      -Destek Oran ve Süreleri 

      -6. Bölge Destekleri 

  • Cazibe Merkezleri Programı 
  • Hamle Programı 

 

Yatırım Teşvik Sisteminin Amacı Nedir? 

  • Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,  
  • Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,  
  • En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,  
  • Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,  
  • Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,  
  • Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi. 

 

Destek Kalemleri Nelerdir? 

  • KDV İstisnası 

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. 

İmalat ve turizm sektöründe belge kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları, 31/12/2025 tarihine kadar KDV istisnasından yararlandırılabilir. 

  • Gümrük Vergisi Muafiyeti 

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. 

29/6/2021 tarihinden itibaren yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında ithal edilecek makine ve teçhizatlar için, 3305 Sayılı Kararın EK-8’inde belirtilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti uygulanmaz. Söz konusu makine ve teçhizatlar kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemez. 

  • Vergi İndirimi 

Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu destek, stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında sağlanır. 

  • Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır. 

Stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanır. 

  • Sigorta Primi Desteği 

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanmasıdır. 

Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir. 

  • Faiz veya Kar Payı Desteği 

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. 

Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlığımızca karşılanmaktadır. 

Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanır. 

  • Yatırım Yeri Tahsisi 

Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir. 

  • KDV İadesi 

Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir. 

 

 

Destek Unsurları 

 

Genel Teşvik Uygulamaları 

Bölgesel Teşvik Uygulamaları Öncelikli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki 
KDV İstisnası     
Gümrük Vergisi Muafiyeti      
Vergi İndirimi      
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği     
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği     
Faiz veya Kar Payı Desteği     
Yatırım Yeri Tahsisi     
KDV İadesi     

 

Asgari Yatırım Tutarı Nedir? 

  • Genel Teşvik Sistemi’nde asgari sabit yatırım tutarı;
  • I. ve II. Bölgelerde 3 milyon TL,
  • III., IV., V. ve VI. Bölgelerde 1.5 Milyon TL’dir.
  • Stratejik Yatırımlar için belirlenen asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL’dir.
  • Bölgesel Teşvik Uygulamaları için ise asgari 1.5 Milyon TL başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.

 

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ 
Bölgesel Teşvik Öncelikli Yatırım Konuları Stratejik Yatırımlar  Genel Teşvik 
İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler. Belirli yatırım konularının 5. Bölge destekleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir. Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak katma değeri yüksek yatırımlar desteklenmektedir. Teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımları kapsamaktadır. 

 

Bölgesel Teşvik Uygulamaları Nelerdir? 

  • İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler.  
  • İllerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. 
  • Desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir. 
  • İller SEGE 2017 çalışması esas alınarak 6 Bölgeye ayrılmış ve SEGE 2022 ilçe çalışması esas alınarak ilçe bazlı teşvik sistemi uygulamaya alınmıştır. 

 

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARINDA SAĞLANAN DESTEK KALEMLERİ  
Destek Unsurları BÖLGELER 
I II III IV V VI 
KDV İstisnası 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 
Gümrük Vergisi Muafiyeti 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 
 

Vergi İndirimi 

 

Yatırıma 

Katkı Oranı (%) 

OSB ve EB 

Dışı 

15 20 25 30 40 50 
OSB ve EB 

İçi 

20 25 30 40 50 55 
 

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 

OSB ve EB 

Dışı 

2 yıl 3 yıl 5yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl 
OSB ve EB 

İçi 

3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl 12 yıl 
Yatırım Yeri Tahsisi 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 🗸 
Faiz veya Kar Payı Desteği İç Kredi  

 

 

 

3 Puan 4 Puan 5 Puan 7 Puan 
Döviz / Dövize Endeksli Kredi 1 Puan 1 Puan 2 Puan 2 Puan 
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği      10 yıl 

 

Öncelikli Yatırım Konuları Nelerdir? 

5.Bölge Desteklerinden Yararlana Yatırım Konuları; 

  • İlaç, 
  • Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı, 
  • Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı, 
  • Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı, 
  • Hava ve uzay taşıtları imalatı. 
Destek Unsurları Destek Oran ve Süreleri 
KDV İstisnası 🗸 
Gümrük Vergisi Muafiyeti 🗸 
 

Vergi İndirimi 

Yatırıma Katkı Oranı (%) 40 
Vergi İndirim (%) 80 
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği** 7 yıl 
Yatırım Yeri Tahsisi 🗸 
Faiz veya Kar Payı Desteği İç Kredi 5 Puan 
Döviz / Dövize Endeksli 

Kredi 

2 Puan 

 

Stratejik Yatırımlar Nelerdir? 

Değerlendirme Kriterleri; 

  • Asgari sabit yatırımın 50 milyon Türk lirasının üzerinde olması, 
  • Yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması, 
  • Katma değerin asgari %40 olması, 
  • Son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD dolarının üzerinde olması gerekmektedir. 

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) Kapsamında stratejik yatırım olarak desteklenmesi Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar yukarıdaki kriterler aranmaksızın stratejik yatırım olarak kabul edilir. 

Rafineri ve petrokimya yatırımlarında katma değerin asgari %40 olması şartı aranmaz. 

T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan alınacak proje onayı ile gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması ve son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının ellimilyon ABD dolarının üzerinde olması şartları aranmaz. 

Endüstri Bölgelerinde gerçekleştirilecek asgari üçmilyar Türk lirası tutarındaki liman ve depolama tesisi yatırımlarının stratejik yatırım olarak desteklenmesine karar verilebilir. Bu yatırımlar için birinci fıkradaki koşullar ve üçüncü fıkradaki Komisyon 

Değerlendirmesi aranmaksızın teşvik belgesi düzenlenir. 

 

STRATEJİK YATIRIMLAR İÇİN SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI 
Destek Unsurları Destek Oran ve Süreleri 
KDV İstisnası 🗸 
Gümrük Vergisi Muafiyeti 🗸 
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) 50 
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği*/** 7 yıl (6. Bölgede 10 Yıl) 
Yatırım Yeri Tahsisi 🗸 
 

Faiz veya Kar Payı Desteği 

İç Kredi 5 Puan (TOSHP kapsamında yüksek teknolojili üründe 10, diğerlerinde 8 puan) 
Döviz / Dövize Endeksli Kredi 2 Puan 
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği 10 yıl (Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar) 

Diğer bölgelerde, TOSHP kapsamında yüksek teknolojili üründe 7 yıl, diğerlerinde 5 yıl 

KDV İadesi 🗸 (Sadece 500 Milyon TL ve üzeri yatırımlar için) 

 

Genel Teşvik Uygulamaları Nelerdir? 

Bölge ayrımı yapılmaksızın; 

  • Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve 
  • Belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlardır. 

 

DESTEKLER: 

  • KDV İstisnası 
  • Gümrük Vergisi Muafiyeti