Bursa Yatırım Teşvik Uygulamaları

Yatırım Teşvik Sisteminin Temel Amaçları

Yatırım Teşvik Sisteminin temel amaçları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

1. Cari açığın azaltılması amacıyla, ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması.
2. Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi.
3. En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması.
4. Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması.
5. Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması.
6. Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi.

Yatırım Teşvik Sistemi, Türkiye’yi 6 ana bölgeye ayırmaktadır. I. Bölge en gelişmiş, VI. Bölge ise en az gelişmiş bölge olarak tanımlanmaktadır. Bölgeler arasında destek unsurlarının oran ve süreleri, I. Bölge’den VI. Bölge’ye doğru arttıkça, asgari yatırım tutarları düşmektedir.

Genel Teşvik Sistemi kapsamında belirlenen asgari sabit yatırım tutarları aşağıdaki gibidir:

• I. ve II. Bölgeler için asgari sabit yatırım tutarı 3 milyon TL’dir.
• III., IV., V. ve VI. Bölgeler için asgari sabit yatırım tutarı 1 milyon 500 bin TL’dir.

Stratejik Yatırımlar için belirlenen asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL olarak belirlenmiştir.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında, desteklenen her bir sektör ve il için asgari yatırım tutarları 1 milyon 500 bin TL’den başlamak üzere ayrı ayrı belirlenmiştir.

Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Sağlanan Destek Unsurları

Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında sağlanan 8 adet destek unsuru bulunmaktadır:

1. Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti
3. Vergi İndirimi
4. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
5. Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
6. Kredilerde Faiz/Kar Payı Desteği
7. Yatırım Yeri Tahsisi
8. Katma Değer Vergisi (KDV) İadesi

Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisi ödenmez. İmalat ve turizm sektörlerinde, belge kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları da 31 Aralık 2025 tarihine kadar KDV istisnasından yararlanabilir.

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmemesi esası uygulanır.

Ancak, 29 Haziran 2021 tarihinden itibaren yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında ithal edilecek makine ve teçhizatlar için, 3305 Sayılı Kararın EK-8’inde belirtilen makine ve teçhizatlara gümrük vergisi muafiyeti uygulanmaz. Söz konusu makine ve teçhizatlar, kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemez.

Vergi İndirimi

Vergi indirimi, gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu destek, stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında sağlanmaktadır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin, asgari ücrete tekabül eden kısmı belirli bir süre boyunca Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Bu destek, stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanmaktadır.

Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin, asgari ücrete tekabül eden kısmı 10 yıl süreyle Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Bu destek, genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, yalnızca 6. Bölge’de gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülmektedir. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir.

Kredilerde Faiz/Kâr Payı Desteği

Kredilerde Faiz/Kâr Payı Desteği, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan ve en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belirli bir kısmı Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar ile 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanmaktadır.

Yatırım Yeri Tahsisi

Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar ile bölgesel ve öncelikli yatırımlar için, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsisi yapılabilir.

KDV İadesi

KDV İadesi, sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen Katma Değer Vergisi’nin iade edilmesidir.

Yatırım Teşvik Uygulamaları altındaki Yatırım Teşvik Sistemi 4 ana unsurdan oluşmaktadır;

• Bölgesel Teşvik Uygulamaları
   
• Öncelikli Yatırım Konuları
   
• Stratejik Yatırımlar
   
• Genel Teşvik Sistemi

Bölgesel Teşvik Uygulamaları

Bölgesel Teşvik Uygulamaları, iller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedeflemekte olup, illerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Bu kapsamda desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir. Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında, Türkiye 6 bölgeye ayrılmış olup, ilçe bazlı teşvik sistemi de uygulanmaya başlanmıştır.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları çerçevesinde, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ekinde iller itibarıyla belirlenen sektörler, asgari kapasite veya tutarları sağlamaları halinde aşağıdaki desteklerden yararlanabilmektedir

Öncelikli Yatırım Konuları

Özellikle yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi ve yurtdışından ithal edilmek zorunda kalınan ürünlerin ülkemizde üretiminin teşviki amacıyla, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.

Öncelikli Yatırım Konuları şu şekilde sıralanmaktadır;
 

• İlaç imalatı.
   
• Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı.
   
• Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı.
   
• Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı.
   
• Hava ve uzay taşıtları imalatı.
   
• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
   
• Madencilik yatırımları.
   
• Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve yolcu taşımacılığı yatırımları.
   
• Savunma sanayi yatırımları.Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.
   
• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
   
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
   
• 3213 sayılı Maden Kanunu’nda tanımlanmış 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
   
• Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliği yatırımları.
   
• Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar.Asgari 50 milyon TL tutarındaki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları.
   
• Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon Elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
   
• OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Maden Kanunu’na istinaden düzenlenmiş Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
   
• Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgâr enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
   
• Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
   
• Lisanslı depoculuk yatırımları.
   
• Nükleer enerji santrali yatırımları.
   
• Belirli nitelikteki laboratuvar yatırımları.İstanbul ili hariç olmak üzere asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları.
   
• Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.
   
• Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve wellness yatırımları.
   
• Asgari 500 milyon TL tutarındaki orta-yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
   
• Ar-ge ve çevre yatırımları.
   
• Elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatı.
   
• Asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan belirli standartlardaki veri merkezi yatırımları.

Stratejik Yatırımların Teşviki

Destek Unsurlar:

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• KDV İadesi
• Sigorta Primi (İşçi Hissesi) Desteği (6. Bölgede ve TOSHP Kapsamında stratejik olarak desteklenen yatırımlarda)

Genel Teşvik Uygulamaları

Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.

Genel Teşvik Sistemi Çerçevesinde Sağlanan Destek Unsurları;

• Gümrük Vergisi Muafiyeti.
   
• KDV İstisnası.
   
• Gelir Vergisi Stopaj Desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).
   
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için).